Парчами давлатӣ ифтихори мост!

23 ноябри 2020. Дар категоряи Мақолаҳо

Ҷумҳурии Тоҷикистон 9-сентябри соли 1991 баъди ба даст овардани истиқлолияти давлатӣ,  24 ноябри соли 1992 бо сарварии Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон муҳимтарин санадҳои таърихиро “Дар бораи парчами давлатӣ ва Нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон” қабул намуд. Бо шарафи истиқлолияти давлатӣ тоҷикон соҳиби парчами миллӣ ва ояндаи дурахшон гардиданд.

Дар ҷаҳони муосир доштани парчами миллӣ ин нишони истиқлолият ва яке аз рамзҳои асосии давлатдорӣ ва ваҳдати миллӣ мебошад, яъне давлати муосир тавассути парчами он муаррифӣ мегардад. Воқеан, парчами давлати соҳибистиқлоли мо инъикоскунандаи таъриху фарҳанг ва расму ойинҳои деринаи давлатдории миллиамон мебошад. Парчам ҳанӯз аз замонҳои хеле қадим рамзи давлатдорӣ, шукӯҳу ифтихор ва нангу номус будааст. Бозёфтҳои бостоншиносӣ, ҳафриёт, навиштаҷот ва девораҳои мухталиф, ки то имрӯз боқӣ мондаанд аз ин гувоҳӣ медиҳанд. Давлатсозӣ ва давлатдории тоҷикон низ таърих ва суннати бисёр қадима дорад. Аҷдодони мо ҳанӯз аз замони Каёниён соҳиби дирафше буданд, ки мавҷудияти давлати онҳоро ифода мекард.

Дар марҳалаи гузоштани пойдевори давлати демокративу ҳуқуқбунёд ва дунявӣ дар Тоҷикистон парчам рамзи истиқлолият, ваҳдат ва якпорчагии сарзамин ва ҳамдилии мардуми моро муаррифӣ намуда, яке аз рукнҳои асосии давлатдорӣ маҳсуб меёбад. Парчами давлатии Тоҷикистон ҳамқадами соҳибистиқлолии ватанамон буда, дар баробари Конститутсия, Нишон, Суруди миллӣ ва асъори миллӣ аз ҷумлаи рамзҳо ва муқаддасоти давлатӣ ба ҳисоб меравад, ки дар Иҷлосияи XVI – уми Шӯрои Олии Ҷуҳурии Тоҷикистон қабул гардида буд.

Равобити дӯстиву робитаҳои дипломатӣ ва иқтисодиву фарҳангӣ бо бисёр кишварҳои хориҷӣ густариш ёфта, Тоҷикистон узви комилҳуқуқи Созмони Милали Муттаҳид мебошад. Парчами миллии тоҷикон дар маъракаҳои мутантани сиёсиву фарҳангӣ дар ҷумҳурӣ ва маъракаҳои байналмилалӣ, ки дар он намояндагони Тоҷикистон ширкат меварзанд дар қатори парчами дигар кишварҳои ҷаҳон парафшон шуда, давлати Тоҷикистонро муаррифӣ менамояд. Парчами миллӣ нигаҳдорандаи нангу номус, ифтихори ватандорӣ ва ҳуввияти миллати тоҷикон буда, барои ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон азизу муқаддас аст.

Истиқлолияти Тоҷикистон имконият фароҳам овард, ки кишвар ва миллати моро ҷаҳониён шиносанд, қадр кунанд ва ба арзишҳои фитрӣ ва дастовардҳои даврони соҳибистиқлолӣ арҷ гузоранд. Имрӯз ҷавонони Тоҷикистон дар мусобиқаҳои байналмилалӣ озмуну конкурсҳои давлатҳои хориҷӣ ширкат намуда, ба дастовардҳои назаррас ноил мегарданд ва боиси сарфарозист, ки бо ҳар як муваффақияти шаҳрвандони Тоҷикистон берун аз кишвар парчами миллии тоҷикон баланд мегардад ва аз соҳибтамаддуну соҳибистиқлол будани миллати тоҷик дарак медиҳад.

Хушбахтона сарвари кишвари мо Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон имрӯз яке аз чеҳраҳои барҷаста ва баргузидаи сиёсати ҷаҳониянд. Ин пирӯзи ва саодати миллати тоҷик аст, ки баробар бо иштироки Пешвои миллат дар минбарҳои баландпояи ҷаҳонӣ парчами миллии тоҷикон партавафшон аст. Бояд зикр кард, ки соли 2011 дар шаҳри Душанбе бо ташаббуси Пешвои миллат баландтарин парчам дар ҷаҳон дар пояи 165 - метр парчами тоҷикон сар ба афлок кашид ва то имрӯз мавҷҳои он муждарасони иқболу истиқлолияти миллату кишвар аст. Майдоне, ки парчами миллии мо парафшонӣ мекунад имрӯз ба гӯшаи зеботарини сайргоҳ, фароғатгоҳ чун рамзи ифтихор, озодӣ, ободӣ, осоиштагӣ табдил ёфта, нишон аз завқу заковат ва маданияту маърифати шаҳрвандони Тоҷикистон аст. Дар баробари ворид шудан ба ин майдон эҳсоси ватандӯстиву ватанпарастии мардуми тоҷик боз ҳам зиёд мегардад. Ҷавонони кишвар имрӯз бо ифтихор дар зери парчами миллӣ муттаҳид шуда, баҳри ободии сарзамини аҷдодиамон ва пешрафти давлати соҳибистиқлол саъю талоши бештар мекунанд.

Парчами миллӣ имрӯз ҳамчун нишонаи азму иродаи устувори мардум барои ободии кишвари зебоманзарамон ҳаммароми «Дирафши Ковиён» - и аҷдоди ориётаборамон бо тобиши се ранг - ранги сурх – озодиву истиқлол, ранги сафед – сулҳу оромӣ, ранги сабз – ободиву хуррамӣ ва дар байни он рамзи тоҷи зарҳалини соҳибдавлатӣ бо ҳафт ситораи дурахшон бори дигар аз мавҷудияти тамаддуну фарҳанги бостонии тоҷикон, пайкори созандагиву асолати миллӣ, давлату давлатдории мустақил ва ормонҳои ватанхоҳиву қаҳрамониҳои родмардони сарзаминамон башорат медиҳад.

Аз он чарм, к – оҳангарон пушти пой

Бипӯшанд ҳангоми захми дарой,

Ҳамон Кова он бар сари найза кард,

Ҳамон гаҳ зи бозор бархост гард....

Чу он пӯст бар найза – бар дид кай,

Ба некӣ яке ахтар афканд пай.

Биёрост онро ба дебои Рум,

Зи гавҳар бар ӯ пайкару зар – ш бум.

Бизад бар сари хеш чун гирдмоҳ,

Яке фоли фаррух пай афканд шоҳ.

Фурӯ ҳишт з-ӯ сурҳу зарду бунафш,

Ҳаме хондаш “Ковиёнӣ дурафш”

Бигузор парчами миллии тоҷикон ҳамчун рамзи пирӯзӣ, сулҳу ваҳдат ва саодати миллати куҳанбунёд ҳамеша парафшон бошад ва мардуми сарбаланди мо дар партави он ҳамеша шукргузор ва бо ифтихор зиндагӣ кунанд.

        Шумоёни азизро бо ҷашни муборак таҳният намуда, ба ватани маҳбубамон шукуфоӣ ва ба хонадони ҳар як фарди ҷомеа ободиву хушбахтӣ таманно менамоем.

         Роҳбарияти Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон.

             Маркази матбуоти Агентӣ.

Чоп намудан E-mail

Сифатҳои вижа ва самараи мактаби давлатдории Пешвои миллат

14 ноябри 2020. Дар категоряи Мақолаҳо

Ҷумҳурии Тоҷикистон дар раванди нави таҷаддуд қарор дорад. Баъди побарҷо намудани рукнҳои муҳими давлатдорӣ масъалаҳои таҳкими суботу ваҳдати миллӣ, худшиносӣ ва худогоҳии миллӣ, арҷгузорӣ ба мероси ниёгон, ҳифзи сарватҳои маънавии ҷомеа аз таҳдиду хатарҳои рӯзафзуни ҷаҳонишавӣ, бунёди иншооти муҳими мавриди ниёз, минҷумла мактабу биноҳои маъмурӣ, такон бахшидан ба раванди саноатикунонӣ, мавриди истифода қарор додани садҳо иншооти наву замонавӣ нақши меҳварӣ пайдо намуданд.

Дар саргаҳи ин бунёдкориҳо, дигаргунсозиҳо, пешрафтҳо, ободониҳо ва тозакориҳо афроди миллатдӯсту меҳанпараст ва ватанхоҳ қарор доранд, ки ҳамарӯза дар пайи пеш гирифтани иқдоми тоза ба манфиати ҷомеа мебошанд. Дар ин фароянд заҳматҳои рӯзафзуни Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷойгоҳи муносибу мақоми ҷолиб доранд. Ба тариқи фишурда баршумурдани хислатҳои наҷибу шоиста ва иқдомҳои накӯву созандаи ин чеҳраи баргузидаи миллат ва абармарди дунёи сиёсат кофист, ки симои ин фард ба сифати номбардори чеҳраи миллат дар ойинаи чеҳранамои башарият таҷаллӣ намояд:

Якум, сиёсатшиносон ва коршиносони масоили иҷтимоӣ барқарории сулҳу таҳкими амниятро аз дастовардҳои муҳимтарини Эмомалӣ Раҳмон баршумурдаанд, ки ба хислатҳои сабурӣ, таҳаммулпазирӣ ва доштани иродаи қавии сиёсӣ вобастагӣ дорад. Бидуни доштани хислатҳои мазкур ба чунин дастовард ноил шудан ғайриимкон аст. Ин ҳақиқати бебаҳс аст, зеро меъмори сулҳу ваҳдати миллӣ будани ин шахсиятро ҳам дӯстон ва ҳам мухолифони Президент бидуни тардид қабул доранд.

Дар муддати кӯтоҳ хомӯш намудани шуълаҳои инсонсӯзи ҷанги шаҳрвандӣ, ки риштаи ҳаёти 150 ҳазор нафарро ба коми худ кашид, беш аз як миллион нафарро бехонумон ва фирорӣ намуд, кори саҳлу содда набуд. Ба Ватан бозгардонидани гурезагон, ба ҳаёти осоишта сафарбар намудани силоҳбадастон, таъмини манзилҳои маскунӣ ва фароҳам овардани шуғл ба ниёзмандон аз ҷумлаи корҳои таърихие буданд, ки бо камоли кордонӣ ва фарҷоми нек пазируфтанд. Дар ин роҳ Президент ҷони худро ба гарав гузошта, ҳаёти миллатро аз ин ҳодисаи мудҳиши миллаткӯш раҳонид. Зеро бидуни сулҳу таҳкими амният бунёди ҷомеаи демокративу адолатпарвар ғайриимкон буд ва амалӣ намудани шиори «Ман ба Шумо сулҳ меорам» роҳро ҷиҳати бунёди ҷомеаи ҳуқуқасоси дунявӣ ҳамвор кард. Ин махсустияти муҳимтарини мактаби давлатдории Пешвои миллат маҳсуб мегардад.

Дуввум, тавъам будани қавлу амал аз хислатҳои дигари Президент ба шумор меояд. «То гурезаи охирин ба Ватан барнагардад, худро ҳамчун Сарвари давлат осуда эҳсос намекунам» - чунин буд қавли нахусти Президент, ки аз минбари иҷлосияи таърихии шонздаҳуми Шӯрои Олии Тоҷикистон садо дод.

Сарвари давлат барои амалӣ намудани ин қавл тамоми ҳастияшро ба кор дод, домони ҳиммат бар зада, беш аз як миллион гурезаро аз Афғонистону Покистон Эрону Русия ва мамолики минтақаи Осиёи Марказӣ ба сарзамини аҷдодӣ бозгардонд. Таърих чунин ҷоннисории фардеро кам ба ёд дорад, ки ҳатто мухолифони ақидатиашро ба меҳан бозгардонида бошад.

Бунёди нақбу роҳҳо, дар шароити буғранҷи иқтисодӣ тақсими 75 ҳазор га замин ба деҳқонон, аз бунбасти коммуникатсионӣ раҳонидани мамлакат, таъмини амнияти энергетикӣ ва идомаи сохтмони НОБ-и Роғун аз тавъам будани қавлу амали ин бузургмард далолат мекунад. Тақсими замин ба кишоварзон ва раванди босуръати созандагӣ мушобеҳи «инқилоби сафеди шоҳ ва мардум» - Ризошоҳи Паҳлавӣ дар Эрон аст, ки то кунун бо муҳаббат сари забони мардуми ин кишвар қарор дорад.

Сеюм, қолабшиканӣ ва раҳонидани мардум аз чаҳорчӯбаи суннатҳои шахшудаи ба рушди ҷомеа ва қарни ХХ1 номувофиқ нишонаи вижаи амалкарди Президент дар тамоми ҷанбаҳои ҳаёт аст. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» мардуми тоҷикро аз анъанаҳои маросими марг, амсоли додани «иртиш», оростани дастурхон ва додани хӯрок барои «оши сари тахта», «моҳ», «чил» ва «сол» раҳонид ва мардум дар шароити буҳронӣ қомати худро рост кард. Ба низом овардани маросими тӯй ва маъракаҳо, ҷорӣ намудани маҳдудият барои дигар чорабиниҳои тафреҳӣ аз сӯйи ҷомеа ба дилгармӣ истиқбол гашта, ин амали манфиатбор аз ҷониби роҳбарони давлатҳои ҳамҷавор низ бо мамнуният пазируфта шуд.

Мамнӯъ шуморидани никоҳи хешутаборӣ, ки реша ба суннатҳои таърихӣ дорад, зарбаи шадид ба генофонди миллат ба ҳисоб меомад. Бо ҳидоятҳои раҳнамунсозу созандаи Пешвои миллат афкори қолабии ҷомеа дар ин самт билкулл тағйир ёфт, собит намудани оқибатҳои ногувори никоҳи хешутаборӣ имкон дод, ки ҷавонон дар бунёди оила аз ақли солим кор бигиранд. Шикастани чаҳорчӯбаи суннатӣ боис гардид, ки ваҳдати маҳалу минтақаҳои гуногуни кишвар муқтадир гардида, афкори умумимиллӣ дар ин самт падид ояд, зеро ваҳдати ҷомеа аз оила шакл мегирад.

Дар сиёсат, идеология, иқтисод, иҷтимоъ, фарҳанг ва давлатдории навини Тоҷикистон шикастани чаҳорчӯбаи суннатиро мушоҳида намудан мумкин аст. Таҷрибаи байналмилалии сулҳи тоҷикон, ки онро СММ ба ҳайси таҷрибаи нодири ҷаҳонӣ пазируфт, дар заминаи синтези таҷрибаҳои таърихӣ ва муҳимтар аз ин, шикастани таҷрибаҳои суннатӣ ва дар заминаи навоварӣ рӯйи кор овардани таҷрибаи нави сулҳофаринӣ сурат гирифт. Муншии умумии вақти СММ Кофе Анан ва дигар абармардони ҷаҳони сиёсат онро чун «таҷрибаи беназир ва муваффақ дар ҷаҳони муосир» эътироф намуданд.

Ҳамбастагӣ бо мардум, хидмати содиқона ба халқу Ватан, фурӯтаниву воқиф шудан аз рӯзгори қишрҳои гуногуни ҷомеа, сила намудани сари ятимон, бекасону барҷомондагон ва бо ин мақсад пайваста сафар намудан ба гӯшаву канори кишвари маҳбуб, меҳмони деҳқонону кишоварзону аҳли ҳунар ва ашхоси ниёзманд гардидану ба ин васила ҳамдастӣ дар ҳалли мушкилоти мардум аз сифатҳои чаҳоруми Эмомалӣ Раҳмон аст.

Ин чеҳраи мунавварфикр дар маросими савгандёдкунӣ ба ҳайси Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таърихи 30 октябри соли 2020 хоксорона, вале самимона иброз дошт, ки “Ман ба нону намаки халқи базургворам ба ин мартаба расидаам. Ман аз хурду бузурги Тоҷикистон муҳаббату самимият ва меҳрубониҳои ниҳоят зиёд дидаам ва ба чунин халқи азизу меҳрубон шабу рӯз, содиқона, бо виҷдони пок, дасту дилу нияти нек ва бо тамоми ҳастӣ хизмат мекунам”.

Дар ҳар вожаву ибори ин иқтибос як кори хайру амали солеҳ ва муҳимтар аз ин, ҷузъи мардум будану муҳаббати самимӣ варзидан бо миллатро дарёфтан мумкин аст.

Дар анҷом Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон кулли мардуми кишвари азизамон ва кормандони мақомотро бо рӯзи Президент самимона муборакбод гуфта, ба хонадони ҳар яки сокинони кишвар фазои осоишу меҳру муҳаббат, файзу баракат ва ба диёри биҳиштосои Тоҷикистон сулҳу сафо ва гулгулшукуфоии ҷовидонаро таманно менамояд.

Маркази матбуоти Агентӣ.

Чоп намудан E-mail

Конститутсия - қонуни асосии давлат ва ҷамъият

04 ноябри 2020. Дар категоряи Мақолаҳо

Имрӯз баъди сипарӣ гардидани 26 сол аз қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон эътимодамон қавӣ мегардад, ки роҳи пешгирифтаи Сарвари тоҷикон, кафолатбахши амнияту осоиши кулли халқу миллатҳои сокини сарзамини тоҷикон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон шоҳроҳи эътимоду боварӣ, раҳнамунсози миллати соҳибтамаддуни тоҷик ҷониби қуллаҳои баланди Истиқлолияти давлатӣ, пешрафту созандагӣ, ваҳдату ҳамбастагӣ ва худшиносию ҳуввияти миллӣ мебошад.

Албатта яке аз рамзи давлатдории мо ин Конститутсия мебошад, ки мардуми шарифи тоҷик дар асоси рукнҳои он амал менамояд. Ҳама он санаду фармонҳо дар асоси Конститутсия аз ҷониби Президент ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар амал ҷорӣ карда мешавад. Конститутсия ин «Шоҳсутун» ва «Шиноснома»-и давлат мебошад. Конститутсия аз истилоҳи лотинӣ «constitutio» гирифта шуда, маънои муқарраркунӣ ё тасдиқкуниро дорад.

Конститутсия ин шакли ифодаи иродаи мардум ва воситаи амалисозиву кафолати ин ирода мебошад. Ин ҳуҷҷатест, ки дар он иродаи мардум, принсипҳо ва меъёрҳои асосии ташкили ҳаёти ҷамъиятӣ ва давлатӣ муқаррар мегардад.

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон 6 ноябри соли 1994 бо роҳи раъйпурсии умумихалқӣ қабул шудааст. Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 10 боб ва 100 модда иборат буда, ба он 3 маротиба солҳои 1999, 2003 ва 2016 таѓйиру иловаҳо ворид гардидаанд. Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон асосҳои сохтори конститутсионии ҷамъият ва давлат, хусусият, сохтор ва таркиби давлат, вазъи ҳуқуқии инсон ва шаҳрванд, асоси иқтисодии давлат, самтҳои асоси сиёсати дохилӣ ва хориҷии он, соҳибихтиёрии халқ, тақсимнашаванда ва дахлнопазирии марзи давлатӣ, дар асоси равияҳои гуногуни сиёсию мафкуравӣ инкишоф ёфтани ҳаёти ҷамъият, таҷзияи ҳокимияти давлатиро муқаррар намуда, як қатор муносибатҳои муҳимтарини ҷамъиятиву давлатиро ба танзим даровардааст.

Дар таърихи кишвари мо панҷ маротиба Конститутсия қабул гардидааст, ки ҳар яки он марҳалаи нави инкишофи давлат ва ҷомеаро муайян мекард. Қабули Қонуни асосӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз саҳифаҳои дурахшони таърихи даврони Истиқлолият ба шумор рафта, рӯйдоди дар ҳақиқат бузург ва тақдирсоз мебошад. Ин ҳуҷҷати таърихӣ Истиқлолияти давлатии тоҷиконро ба расмият дароварда, асосҳои сиёсиву ҳуқуқӣ ва самтҳои асосии пешрафту инкишофи давлату ҷомеаро бо воситаи меъёрҳои ҳуқуқӣ муайян сохт. Ин санади муқаддас, ки бо назардошти ирода ва манфиатҳои аксари мутлақи мардуми кишвар дар роҳи рушди ояндаи давлатамон таҳия ва пазируфта шудааст, сохти давлатдорӣ ва низоми ҳаёти ҷомеаи нави Тоҷикистонро муайян намуда, ба сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ дар мамлакатамон асоси боэътимод гузошт. Конститутсияи Тоҷикистони соҳибистиқлол аз конститутсияҳои қаблӣ фарқи куллӣ дорад. Арзишҳои ин ҳуҷҷати муҳим инъикосгари сиёсати инсондӯстонаю инсонпарварона ва эътирофу эҳтиром ба ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд будани он маҳсуб гардида, шаҳодати ин нуқта озодии баён, матбуот, виҷдон ва дин дар Тоҷикистон аст. Соҳибистиқлол гардидани Тоҷикистон ба қабули Конститутсияи нави он асос гардид. Дар он хусусиятҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ, ягона ва иҷтимоӣ эълон гардиданд.

Соли 2020 дар ҳаёти кишвари мо як рӯйдоди фараҳбахше аз таърихи давлату давлатдорӣ нақши худро гузошт. Мо Президент, Сарвари давлатамонро интихоб намудем. Мо Сарвареро бори дигар интихоб намудем, ки барои Ватану миллати худ ҷони худро дареѓ надошта, дар роҳи барқарор намудани сохти конститутсионии кишвар ҷонбозиҳо намуда мардуми кишвараш Тоҷикистони азизро дар арсаи байналмиллалӣ шиносонид. Қаҳрамониҳои фарзанди барӯманди миллати тоҷик, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳаргиз фаромӯш нахоҳад шуд. Чи хеле ки аз суханрониҳои Ҷаноби Олӣ бармеояд: «Яке аз дастовардҳои бузургу барҷастаи ин раванд демократикунонии тамоми ҳаёти ҷомеа мебошад, ки аслу ҷавҳари онро арзиши олӣ эътироф шудани инсон ва ҳуқуқу озодиҳои он ташкил медиҳад, ки онҳо бо меъёрҳои эътирофшудаи байналхалқӣ, махсусан Эъломияи ҷаҳонии ҳуқуқи башар, Қарордоди байналмиллалӣ оид ба ҳуқуқи гражданӣ ва сиёсӣ, Қарордоди байналмиллалӣ оид ба ҳуқуқи иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангӣ ва дигар санадҳои муътабари ҳуқуқи байналмиллалӣ такя мекунад.».

Конститутсия силсилаи мукаммали ҳуқуқу озодиҳои фардӣ, сиёсӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангиро эълон намуда, кафолати амалишавии онҳоро муқаррар кардааст, ки ин ҳама дар маҷмӯъ шароити заруриро барои инкишофи озодии инсон фароҳам меорад.

Конститутсияи мо давлату давлатдории навинро асос гузошта, тамоми рукнҳои онро масъул сохтааст, ки дар чаҳорчӯбаи муайяншуда фаъолият намоянд. Дар ин замина рушду такомули доимии онҳо бо дарназардошти шароити иқтисодиву иҷтимоӣ, сиёсию фарҳангӣ, таърихиву анъанавӣ ва миллии кишварамон аз вазифаҳои муқаддаси мо мебошанд. Аз он ҷое, ки Конститутсия қонуни асосии давлат эътироф шудааст ва муносибатҳои муҳимтарини ҳаёти ҷомеаро танзим мекунад, тибқи меъёрҳои он амал намудан вазифаи муқаддаси тамоми рукнҳои ҳокимияти давлатӣ ва шаҳрвандони Тоҷикистон маҳсуб меёбад.

Ҳамин тавр, Конститутсия ҳамчун қонуни асосӣ ва маҷмӯи меъёрҳои ҳуқуқӣ барои Тоҷикистон дар тамоми соҳаҳои ҳаётбахши ҷомеа, ба хусус фаъолияти созандагию бунёдкорӣ шароити мусоиди сиёсиву иҷтимоӣ, иқтисодию фарҳангиро фароҳам оварда, мардуми кишварро ба меҳнати софдилона, татбиқи сиёсати пешгирифтаи Президенти кишвар ва Ҳукумати Ҷумҳурӣ раҳсипор менамояд.

Мо дар ҳамбастагӣ ва пайравӣ ба гуфтаҳои Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамватанони азизро ба муносибати 26-умин солгарди Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон табрику таҳният гуфта, ба ҳар хонадон сулҳу оромӣ, хушбахтӣ ва ободӣ орзу менамоем. Бигузор истиқлолияти бадастовардаи халқи тоҷик абадан боқӣ монда, шаъну шарафи миллати тоҷик дар ҷаҳон боло гирад ва сарбаландиву некномиҳои ҳар як фарди тоҷикистонӣ дар қалбҳои мардуми сайёра хотираи дурахшонро боқӣ гузорад.

   Роҳбарияти Агентии назорати

давлатии молиявӣ ва мубориза

бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон

Чоп намудан E-mail

ЗАБОН - ҲАСТИИ МИЛЛАТ

04 октябри 2020. Дар категоряи Мақолаҳо

   Забони модарӣ аз зумраи забонҳои пурқудрат аст, ки ҳастии тоҷиконро чун миллати сарбаланду мутамаддин тақвият медиҳад. Осори ниёгон, хусусан, рисолаи фарҳангӣ, таърихӣ, сиёсӣ ва иҷтимоӣ тибқи забон иншо гардида, ба ниҳонхонаи таърих дохил мешаванд ва ҳазорсолаҳо боз барои рушду равнақ ва тараққии ҷомеа хизмат менамоянд. Барои миллат ё мардум бо ҳама шукуҳу шаҳомат, расму анъана, маърифату фарҳанг, ахлоқ, биниш ва ғайра дар забони зиндаи худ аксандозӣ мекунад. Дар баробари ин, забони халқро надониста, ӯро шинохтан мушкил аст. Донистани ҳар як забон барои инсон дорулфунунест, ки назир надорад. Меҳру муҳаббат ба забони модарӣ як ҷузъи ватандӯстӣ аст ва шахсе, ки забонро поймол мекунаду ба он ҳурмат надорад ва нисбат ба он дағалӣ карда наомӯхтааст, ба халқу Ватан эҳтирому арҷгузорӣ надорад.

   Чуноне ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намудаанд: «Донистани забони модарӣ эҳтиром ба миллат ва гузаштаи хеш мебошад. Насли имрӯз ва фардои мо бояд дар зеҳни худ забони модариро ҳамчун муқаддасоти мероси миллӣ ва волотарин арзиши фарҳангӣ парвариш дода, аз таърихи забони модарии хеш ва осори он огоҳӣ дошта бошанд. Ҳар як фарзанди миллат бояд номбардори сазовори гузаштагон ва парчамбардори забону фарҳанги миллати хеш бошад. Он гоҳ мо метавонем дар тарбияи наслҳо дар рӯҳияи муҳаббат ба Модар, Ватан ва забони миллӣ, ки аз муқаддасоти олӣ эътироф гардидаанд, муваффақ шавем».

   Забони тоҷикӣ ҳамчун забони давлатӣ имрӯз ба ҷаҳониён муаррифӣ мешавад. Суханрониҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз минбари Созмони Милали Муттаҳид, Созмони ҳамкориҳои Аврупо, мамолики Араб, Туркия ва ғайра асолату шириниҳои маҳз лафзи тоҷикиро ба самъи оламиён мерасонад. Ин боис шудааст, ки майлу рағбати хориҷиён ба омӯхтану донистани забони тоҷикӣ зиёд шавад. Ҳоло забони тоҷикӣ на фақат дар чандин донишгоҳи Амрико, Олмон ва дигар кишварҳо таълим дода мешавад, балки дар марказҳое, ки дар назди мактабҳои олии шаҳри Душанбе ва ташкилоту созмонҳо фаъолият менамоянд, низ омӯхта мешавад.

   Соҳибони аслии забони тоҷикӣ забонро ҳамаҷониба сайқал дода, амсоли оина мусаффо гардонидаанд. Забони тоҷикӣ дар қарнҳои гузашта шуҳрати оламгир доштааст. Тавонманду пурғановат будани забон аз соҳибони аслии он масъулияти баланд тақозо мекунад. Дӯст доштани арзишҳои миллӣ, ба вижа, забон масъулияти соҳибони аслии онро дучанд намуда, барои поку бегазанд ва ҳамаҷониба ҳифз кардани дигар муқаддасоти миллӣ омили асосӣ шуда метавонад. Ба ин маънӣ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чунин гуфтаанд: «Мову шумо бояд наслҳои имрӯзу фардои миллатро аз ин мероси бузурги аҷдодӣ огоҳ созем, дар замири онҳо эҳсоси ифтихор аз давлатдорӣ, қадру қимати давлати мустақили миллӣ, ватандӯстиву ватанпарастӣ, шинохтани қадри гузаштагони хирадманди худро тарбия намоем. Мо аз умқи таърих набояд хокистар, балки шуъла бардорем. Таърих сабақомӯз аст ва ягон халқу миллат бе арҷ гузоштан ба гузаштаи хеш ба қадри истиқлолият ва оини давлатдориаш расида наметавонад».

   Бо ифтихор метавон иброз дошт, ки дар кишвари мо забони давлатӣ таҳти сарпарастӣ ва таваҷҷуҳи ҳамешагии Сарвари давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор дошта, ба хотири ҳимоя ва рушди фарогири он соли 2009 бо пешниҳоди Президенти кишвар лоиҳаи нави Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» пешниҳод ва қабул гардид.

   Фаромӯш набояд кард, ки одобу ахлоқ, маданият, пеш аз ҳама, аз фасоҳати забон ва муоширати нек оғоз меёбад. Дар баробари ин, ҳурмати забон иззати модар ва Ватан аст ва инчунин, ифтихори давлату миллат мебошад.

   Боиси ифтихор аст, ки дар ҳама давру замон миллати тоҷик сипари боэътимод, ганҷи гаронбаҳои ниёгон-забони модариро аз даст надодааст.

  Забони тоҷикӣ, воқеан ҳам, аз забонҳои ғановатманду бонуфузи ҷаҳон аст ва аз ин ҷост, ки хориҷ аз қаламрави он ҳам донишмандони зиёде ба ин забон таваҷҷуҳ зоҳир кардаву оид ба масоили марбут ба он аз сари меҳру ихлос мақолаву рисолаҳо навиштаанд.

   Дар замони соҳибистиқлолӣ забони тоҷикӣ ба мақоме, ки дар замони Сомониён дошт, бори дигар расид. Агар ба таърихи 15-20-солаи забонамон нигарем, чораву тадбирҳои ҳукуматро нисбат ба забон ба андозае зиёд мебинем, ки мислаш дар тӯли зиёда аз ҳазор сол ба назар нарасида буд. Дар ҳақиқат, чунин аст. Қабул шудани қарору қонунҳои дахлдор дар бораи забон, таҷлили ҷашнҳои миллӣ дар саросари ҷумҳурӣ ва ҷаҳон, ҷаҳонӣ гаштани Наврӯз, эҳёи Меҳргону Сада, ҷо ба ҷо кардани ҷашнвораҳои миллӣ дар тақвим, бузургдошти шахсиятҳои таърихию адабӣ, шинохти асолати миллӣ, чопи садҳо асари илмию адабӣ ва таърихӣ, таъсиси мактабу донишгоҳҳои нав, симо ва садои миллӣ, шӯроҳои илмӣ, академияҳои соҳавӣ, Комиссияи олии аттестатсионӣ дар назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ғайра далели гуфтаҳои болост.

   Гузашта аз ин, забони тоҷикӣ дар ҳуҷҷати олитарини ҳуқуқӣ-Конститутсия ҳамчун забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дарҷ шуда, ки тағйирнопазир аст. Соҳибзабонони бофазлу куҳантаърихи мо ба ин тавассут забонро аз доираи муҳити хонаводагӣ берун кашида, онро ба забони умумимиллӣ табдил доданд, ки дар сарҳалқаи ин раванд Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор доранд. Ин шахсияти воқеан таърихӣ ва Қаҳрамони Тоҷикистон аз рӯзи ба арсаи сиёсат ворид шуданашон ба эъмори давлати миллии тоҷикон камари ҳимат бастанд ва муваффақ шуданд.

   Сардори давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мегӯянд, ки «Мо агар қадру манзалати Ватан, миллат ва забони худро ба таври амиқ дарк насозем, зарурати густариши худшиносию худогоҳӣ, таҳкими ваҳдати миллӣ ва ҳифзи истиқлолияти Тоҷикистонро пайваста таъкид накунем, амнияти миллӣ ва рушди иқтисодиву фарҳангиро таъмин карда наметавонем».

   Биноан, ба таъкиду ишораҳои ҳакимонаи Пешвои миллат гӯши ҷон дода, зиракии сиёсиро дучанд намуда, манофеи миллию давлатиро аз манофеи шахсӣ боло дониста, сиёсати пешгирифтаи Роҳбари давлатро дар ҳамаи соҳаҳо, аз ҷумла, дар соҳаи забон ҳамаҷониба дастгирӣ кунем, ва забонро аз таҳдиду хатарҳои ҷаҳонишавӣ ҳифз намоем.

      Рӯзи забони давлатӣ муборак, ҳамватанони азиз!

      Роҳбарияти Агентии назорати давлатии
молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи
Ҷумҳурии Тоҷикистон

Чоп намудан E-mail