«Ҳар як шахси баору номус ва ватандӯст вазифадор аст, ки номи забону давлаташро бо дарки масъулият муаррифӣ намояд ва онҳоро чун гавҳараки чашм ҳифз созад. Мо бояд мафҳуми «миллати тоҷик», «забони тоҷикӣ», «таърихи тоҷикон», «фарҳанги тоҷикӣ» ва «адабиёти тоҷикӣ»-ро баробари номи муқаддаси Тоҷикистон, модари хеш ва мисли ҷони хеш дӯст дорем ва бо ифтихор ба забон оварем».
Эмомалӣ Раҳмон
Забони модарӣ лафзи бузург, ширину муқаддасест, ки барои ҳар як инсони комил баробари вуруд омадани ҷон дар бадан пайдо мешавад. Ҳанӯз тифле, ки нав ба олами ҳастӣ чашм боз намудааст ба аллаи модар, ки бо забони модарӣ сурат мегирад ниёз дорад ва таҳти навои форами он худро озоду бофароғат ҳис мекунад, унс мегирад, интизорӣ мекашад то ба ин лафзи поку муқаддас ҳарфе бишнавад: сазовори навои баландмазмуни модари азиз гардад. Бинобар лафзи модарӣ буданаш азиз аст, шево садо медиҳад ва аз лаҳни форамаш дилу дида, ҷону дил ором мегирад.
Забони тоҷикӣ яке аз забонҳои қадимаи дунё ба ҳисоб рафта, таърихи бузург дорад. Имрӯз ин забони муқаддасро чун забони бузурги тамаддуни башарӣ ҳамагон мешиносанд ва мехоҳанд онро биомӯзанд. Аз ин рӯ, мо соҳибзабонон низ вазифадор мегардем, ки забони бузурги модариамонро поку беолоиш нигоҳ дошта, дар тозагиву равонии он пайваста саҳмгузор бошем. Зеро бузургони мо чунин фармудаанд:
Забони модарӣ фархунда доред,
Шумо, ки ворисони рӯзгоред.
Барои ҳар каломи поки модар,
Даруни синаҳо ҳайкал гузоред.
Қайд кардан ба маврид аст, ки 22 июли соли 1989 дар Иҷлосияи Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забон» қабул карда шуд. Тибқи қонуни мазкур забони тоҷикӣ мақоми давлатиро касб намуд. Аз соли 1989 то соли 2009 дар ҷумҳурӣ 22 июл ҳамчун «Рӯзи забон» ҷашн гирифта мешуд.
Бо мақсади такмил додани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон 5 октябри соли 2009 аз ҷониби Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» қабул гардид. Қонуни мазкур вазъи ҳуқуқии забони давлатиро муайян ва истифодаи онро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон танзим менамояд. Тибқи талаботи моддаи 3 қонуни зикргардида ҳар як шавҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифадор аст забони давлатиро донад.
Аз тарафи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Қонуни Ҷумҳури Тоҷикистон «Дар бораи рӯзҳои ид» тағйирот ворид карда шуда, 5 октябр ҳамчун иди Рӯзи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон муқаррар карда шуд.
Забони тоҷикӣ ҳамчун забони сиёсату қонунгузорӣ ва муоширату коргузорӣ дар ҳамаи соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятиву давлатии кишварамон истифода шуда, омӯзишу донистани он барои ҳар як сокини ҷумҳурӣ бисёр муҳим арзёбӣ мегардад.
Чун забон рукни асосии миллат ва давлат аст, дар ин асно Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронии худ бахшида ба Рӯзи забон чунин иброз дошта буданд: «Миллату давлат соҳиб ва пуштибони забонанд. Забон омили асосии рушду камоли миллат ва давлат аст. Ин аст, ки забон ва давлату миллат дар паноҳи якдигаранд».
Шоири муосири тоҷик Лоиқ Шералӣ вобаста ба мавқеъ ва арзиши забони модарӣ дар назди ҳар як инсон чунин қайд намудааст:
Заҳр бодо шири модар бар касе,
К-ӯ забони модарӣ гум кардааст.
Ҳамватанони азиз!
Ҳамаи Шуморо ба ифтихори Рӯзи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон самимона табрик гуфта, бароятон рӯзгори неку осуда ва дар кору пайкоратон бурдбориҳоро таманно дорам.
Роҳбарияти Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон
Маркази матбуоти Агентӣ.